高密“三绝”非遗传承人指尖上的年味
???????? ?????????? 百度 赵朴初因而有如下评价:近代佛教昌明,义学振兴,居士之功居首。 (Medinat Yisrael) | |||
| |||
Baosisgegevens | |||
Offici?le landstaele: | Hebreêuws, Araobisch | ||
O?dstad: | Jeruzalem | ||
Regeriengsvurm: | Rippebliek | ||
Staetso?d: | Yitzhak Herzog | ||
Regeriengsleider: | Benjamin Netanyahu | ||
Religie: | jo?dendom (75%), islam (18%), chrissendom (2%), Druzen (2%) | ||
Oppervlakte: | 22.072 km2 (2,7% waeter) | ||
Inweuners: | 10.010.000 (2024) (454 inw. / km2) | ||
Aore gegevens | |||
Volkslied: | Hatikvah | ||
Munte: | Isra?lische Nieuwe Sjekel (ILS )
| ||
UTC: | UTC+2 (zeumertied: UTC+3) | ||
Nationaole feêstdag: | 14 meie | ||
Web | Code | Tel. | .il | IL | +972 |
Isra?l, officieel in 't Hebreêuws: ????? ????? , en in 't Araobisch: ???? ??????? , ofwè de Staet Isra?l, is 'n land in West-Azi?. De bevolkieng tel onheveer tien meljoen mins'n (2024).[1] Isra?l is zo'n bee'ie d'n ênigsen democraotie in 't Midden-O?sten.
Geschiedenisse
[bewerk | brontekst bewerken]De gebeurtenisse uut de Biebel spelende d'r eige voo een gro?t deel of in Isra?l. De Biebel vurmde voe de zionistn de basis van ulder recht op 't gebied in 't Middn-?ost'n en de oprichting van de staet Isra?l. Dur waere ok vee orthodoxe joodn die di aors over dochte.
Sins die tied kende de jonge staet vee gewelddaedige conflict'n, die tot noe v?ortdure.
In de 19e êeuw wiere de Jooden voorà in O?st-Europa zwaer vervolgd. Dideu ontstong er et verlang'n nae een eige Joodse staet. Vo de Jood'n kon da alleen mae in Palestina gevestigd wor'n, want di v? ulder 't beloofde land was.
De Joodse journalist Theodor Herzl uut Oesteriek-Honharije richtte de zionistische bewegieng op, die a streefde nae n eige staet. Um mikte da verlang'n bekend op 't zionistisch wereldcongres in 1897. Palestina was toe nog en stik van 't Ottomaonse Riek.
De Turk'n kwamme sterk verzwakt uut den Eerste Weareldo?rlog en in 1920 wier Palestina een Brits mandoatgebied.

Achter den Twidde Wereldoorlog vertrokke d' overleevende jood'n van de nazi-concentroasjekamp'n massaal nae Palestina. In 1947 behon den Araobisch-Isra?lische Oorlog, un burgeroorlog tussen Araobische (christenen en moslims) en Joodse inweuners van 't Brits Mandoatgebied Palestina. Isra?l slaehende derin om ut gr?oste dêel van 't Brits gebied te verover'n. Vee Palestijne vluchtende wig of wiere verdreeve deu Isra?lische troep'n. Dit wier ok wel deur de islamitische en christelijke Palestijn'n dun Nakba of ramp genoemd. Iedere 14e meie herdienke ze dat.
De 14ste meie 1948 riepe de jood'n de staet Isra?l uut. Dirop kwam d' immigroasje serieus op hang. In d' êeste drie jaer verdubbelde de joodse bevolking. De Araobieren waere nie gediend va die nieuwe situoasie en der volgdn nog vee oorloog'n. Mit behulpt van onger meer Amerika?nse steun kon Isra?l een leger opbouwe da sterker was as al de legers van d' omringende lan'n.
Isra?l eit hin volledige scheiding van godsdienst en staet.[31][32] De ultraorthodoxe bevolkingsgroep (charedim) 'eit best vee invloed. Deze groep stong nie achter de oprichting van de Joodse staat in 1948. Daarom 'eit dun eeste premier van Isra?l, David Ben Gurion een antal concessies 'edae. Seculiere Joodn neme ut Ben Gurion kwaeluk dat um nie gezurgd 'ei voe een scheiding van godsdienst en staet.[31]
Isra?l verbood tot an 1993 dun import van nie-koosjer vleis en an koosjere restaurants wiere de strikte orthodoxe regels opgeleit.[33] Er bin echter ok nie-koosjere restaurants die op zaeterdag open bin[34] en verkesvleis serveern (verboden volgens zuwel dun Thora as dun Koran).[35] An 't leger en vee aore staetsinstellingen worre de joodse spijswetten op'eleid. Isra?l 'eit gin openbaar vervoer op de sjabbat.
Het land 'eit gin grondwet, omdat de ultraorthodoxe groep stelt dat de wetten van God de grondwet vurme. In de basiswetten is alleên opgenome dat Isra?l een democratisch land is. Netanyahu gaf in 2015 an dat um in de wet wilde vastleggen dat de staet Isra?l de natiestaat van het Joodse volk zal weze, wimee de scheiding tussen godsdienst en staet vadder verminderd wordt.[37]
Tehenwoordig wor 't land bedreigd deu de meugleke ontwikkeling van een kernwaopen deu Iran. De voormaelige president Ahmadinejad ao een bloed'ekel an de Zioniste en ao meermaolen 'edreigd 'land van de aerdbodem weig te vaegene. Vandeer dat Isra?l op z'n hoede is voo een Iraonse kernbomme.
Tehenwoordig bin der nog vee probleme in de Gaozastro?k. In 2008 en 2012 viel Isra?l vanwehe de raketanvallen deu Hamas de stook binne. De westerse media bin steeds meer op de hand van de Palestynn, om mar te zwiegen over media in de moslimlan'n.
Isra?l ao z'n eihe economisch flienk ontwikkeld en ao een hooger welvaertsnivaeu dan z’n buurlan'n. Vooral in technologie blienkt ut land uut.
Geografie
[bewerk | brontekst bewerken]
't Hrens in 't no?rn an Libanon, in 't no?rdo?ssen an Syri?, in 't o?ssen an Jordaoni?, in 't zuden an Ehypte en in 't westen an d'n Middelandse Zeê. Den o?dstad en ok de hroste stad van Isra?l is Jeruzalem. Aore belangrieke stee'n bin Tel Aviv en Haifa. Een bekende stad int zuujen van 't land is Eilat.
De districten (mechoz, meervoud: mechozot) binne:
- Jeruzalem (Jeroesjalajiem), ?odstad Jeruzalem
- Noor'n (Tsafon), ?odstad Nazareth
- Haifa (Chefa), ?odstad Haifa
- Centrum (Merkaz), ?odstad Ramla
- Tel Aviv (Tel Aviv), ?odstad Tel Aviv
- Zuujen (Darom), ?odstad Be?r Sjeva
vò de Westelijke Jordaonoever ('o?rt niet bie de staet Isra?l):
- Judea en Samaria (Yehuda VeShomron), o?dstad Ari?l
De districten Noor'n, Haifa, Centrum en Zuujen binne ongerverdeeld in subdistrikten (nafa, meervoud: nafot).
Plaetjes
[bewerk | brontekst bewerken]-
Isra?l
-
Lochtfoto van Isra?l
-
Lochtfoto van Isra?l en buurlande
-
De rotskoepel op de Tempelberg
-
Kafarnaüm en Meer van Tiberias
-
Britse Mandaat van Palestina, 1920
-
Geld uut 1939. De naem Palestina 'eit overiges niks te maeken mee het tehenwoordige Palestina.
-
Een paspoort uut de tied van het Britse mandaat. De naem Palestina 'eit overiges niks te maeken mee het tehenwoordige Palestina.
Zie ok
[bewerk | brontekst bewerken]- Knesset (parlement)
- Lieste van Isra?lische kabinet'n
- Lieste van Isra?lische premiers
- Jo?dse vluchteliengen uut Araobisch lan'n
- Jom Kippoero?rlog
- Zesdaegse O?rlog
No?ten
[bewerk | brontekst bewerken]Lienks nae buten
[bewerk | brontekst bewerken]
Azi? |
---|
Lan'n: Afghanistan | Armeni? | Aazerbeidzjan | Bahrein | Bangladesh | Bhutan | Brunei | Cambodja | China | Cyprus | Ehypte | Filepijn’n | Georhi? | India | Indonesi? | Irak | Iran | Isra?l | Japan | Jeêm'n | Jordaoni? | Kazachstan | Kirhizi? | Koeweit | Laos | Libanon | Mallediven | Maleisi? | Monholi? | Myanmar | Nepal | No?rd-Korea | Oezbekistan | Omaon | O?st-Timor | Pakistan | Qatar | Rusland | Saoedi-Araobi? | Singapoor | Sri Lanka | Syri? | Tadzjikistan | Taiwan | Thailand | Toerkmenistan | Turkije | Vereênigde Araobische Emiraoten | Vietnam | Zuud-Korea |
Afankelijke hebied'n: Adjara | Akrotiri en Dhekelia | Nachitsjevan | Nagorno-Karabach |
Niet-erkende staeten: Abchazi? | No?rd-Cyprus | Palestina | Zuud-Osseti? |
Waerelddeêlen: Afrika - Amerika - Azi? - Europa - Oceani? |